Wall Street, ABD ekonomisi konusunda endişelenmesine neden olan ekonomik büyümeye yönelik üç tehdit görüyor: ‘Tarifeler, işten çıkarmalar ve göç’
Atlanta Fed’den gelen son veriler, 2025’in ilk çeyreğinde ekonomik bir daralmanın masada olduğunu gösteriyor. Ticaret ve göç politikasıyla ilgili belirsizlik büyük ve yatırımcılar ayrıca tüketici güveni zayıflarken DOGE işten çıkarmalarının işsizliği nasıl etkilediğini de yakından izliyor.
Piyasalar belirsizlikten nefret eder
Fortune’dan Greg McKenna’nın haberine göre, Başkan Donald Trump’ın seçim zaferi başlangıçta borsa piyasasını coşturdu. S&P 500, endeksin 6.145 dolar seviyesinin üzerine çıkarak yeni bir rekor kırdığı 5 Kasım’dan 19 Şubat’a kadar yüzde 6,25 oranında arttı. Ancak S&P 500, zayıf ekonomik veriler ve Beyaz Sarayı’dan gelen yenilenen tarife tehditleri Wall Street’in ABD ekonomisinin durumu hakkındaki endişelerini artırdığından beri yüzde 3’ten fazla oranda düştü.
“Piyasalar belirsizlikten nefret eder” derler ve yatırımcılar Trump’ın ithalata vergi koyma planlarıyla ilgili netlik beklerken Wall Street, başkanın ekonomik gündeminin büyümeyi yavaşlatıp yavaşlatmayacağını, enflasyonu yeniden canlandırıp canlandırmayacağını ya da ikisine birden ya da hiçbirine yol açıp açmayacağını tartışıyor. Pazartesi günü ise yatırımcılar daha da kötü haberler aldı: Atlanta Federal Rezerv Bankası’nın GDPNow takipçisi 2025’in ilk çeyreği için yüzde 2,8’lik bir daralma sinyali verdi.
Elbette bu veriler değişken. GDPNow takipçisi en son 26 Şubat’ta yüzde 2,3’lük bir GSYİH büyümesine işaret etti ama hemen ardından Cuma günü yüzde 1,5‘e geriledi. Yine de, Infrastructure Capital Advisors CEO’su Jay Hatfield, geçen hafta ABD ekonomisinin resesyona doğru gittiği konusunda uyararak bu tahminlerin gerçeklik payına vurgu yapan bir isim olarak öne çıktı.
Ekonomi için en büyük tehlike Fed
Hatfield, tarifelerin sıklıkla enflasyonist olarak yanlış anlaşıldığını ve DOGE’nin federal çalışanları toplu olarak işten çıkarmasının işsizlikte önemli bir artışa neden olmasını beklediğini söyledi. Ancak onun gözünde ekonomi için en büyük tehlike Fed. ABD Merkez Bankası’nın özellikle Ocak toplantısında faiz oranlarını değiştirmemeye karar verdikten sonra para politikası konusunda aşırı şahin davrandığına inanıyor.
Hatfield, “Normalde bir durgunlukta konut, yatırım ve inşaatta düşüş yaşarsınız; son üç çeyrekte tam olarak bunu yaşadık” diyor.
Tarifeler, DOGE işten çıkarmaları ve göç politikası
Piyasanın ekonominin yönü hakkında herhangi bir fikir birliğine varması muhtemelen biraz zaman alacağa benziyor. İki çeyrek üst üste daralma, resesyon için resmi olmayan kural olarak kabul ediliyor ve Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu sonunda resmi bir karar vererek ekonominin resesyonda olup olmadığına karar veriyor.
Apollo Global Management’ın baş ekonomisti Torsten Sløk ise bu kadar ileri gitmiyor. Hükümet işten çıkarmalarının ve tarifelerin birleşik etkisinin fiyatları artırdığını ve yabancı mallara olan talebi düşürdüğünü, bunun da en iyi senaryoda ‘mütevazı bir durgunluk şoku’ olarak görülebileceğini söylüyor.
Sløk, paylaştığı notta, “Başka bir deyişle, DOGE ve tarifeler bir araya geldiğinde, enflasyona mütevazı bir yukarı yönlü baskı ve GSYİH’ya mütevazı bir aşağı yönlü baskı uygulayarak ekonomiye hafif bir geçici şok yaşatacak” diyor.
Enflasyon konusunda hoşnutsuzluk
Enflasyon konusundaki hoşnutsuzluk Trump’ın Beyaz Saray’a dönmesine yardımcı oldu ancak daha fazla sıradan Amerikalı, ekonomi konusunda endişelenmeye başladı ve Ocak ayında harcamaları son dört yılın en yüksek hızında kesti. Düşünce kuruluşu Conference Board ve Michigan Üniversitesi’nin ünlü tüketici güveni anketleri de zayıf geldi.
Conference Board’un Tüketici Güven Endeksi Ağustos 2021’den bu yana en düşük seviyesine düştükten sonra kâr amacı gütmeyen kuruluşun kıdemli ekonomisti Stephanie Guichard, tarifelerin, hükümet harcamalarındaki kesintilerin ve göçmen işçilerin toplu sınır dışı edilmesinin etkisinden korkan tüketicilerin muhtemelen daha temkinli olacağını söylüyor.
Goldman Sachs’ın tüketici bankacılığı ve piyasalar bölümünde tüketici sektörü uzmanı olan Scott Feiler, “Anketleri görmezden gelmenin imkansız olduğunu düşünüyorum. Bunlar büyük düşüşler” diyor.
Şirketler zor durumda
UBS Global Wealth Management’ın baş ekonomisti Paul Donovan ise, “Piyasalar Trump’ın Amerika’nın en büyük iki ticaret ortağı olan Kanada ve Meksika’dan gelen mallara kalıcı yüzde 25 gümrük vergisi koyacağı konusunda şüpheci olsa da ithalat vergisinde “Kurt geliyor” diye bağırmanın ekonomik etkileri olacaktır” diyor.
Donovan, paylaştığı notta, “Tüketicilerin gümrük vergilerinden korktukları için daha erken satın alma yaptıklarına dair bazı kanıtlar var. Firmalar gümrük vergilerinden önce fiyatları artırabilir. İşletmeler belirsiz bir geleceğe yatırım yaptıkları için artan belirsizlik yatırım risklerini etkiliyor” diye yazıyor.
Bununla birlikte, Goldman Sachs tarafından ankete katılan analistlerin dörtte üçü, sektörlerindeki firmaların bunun sonucunda yatırımlarını ertelemesini veya iptal etmesini beklemediklerini ifade ediyor.
Yine de Goldman Sachs, Dallas Fed’in Teksas işletmelerine yönelik anketlerinin birçok firmanın tarifelerin maliyetleri artıracağını ve ticaret politikası belirsizliğinin talebi etkilediğine inandığını ortaya koyduğunu belirtiyor. Katılımcılar ayrıca yabancı işçilere olan bağımlılıklarının arttığını, ankete katılanların yüzde 18‘inin göçmenlik politikasının işçileri işe alma ve elde tutma yeteneklerini etkileyeceğini beklediklerini ifade ediyor.
