3 Ağustos 2025 Pazar
No Result
View All Result
Bist Gündem
  • Anasayfa
  • Ekonomi
  • Gündem
  • Borsa
  • Halka Arz
  • Borsa Şirketleri
  • Anasayfa
  • Ekonomi
  • Gündem
  • Borsa
  • Halka Arz
  • Borsa Şirketleri
No Result
View All Result
No Result
View All Result
Home Borsa

Tarihin ilk borsa krizi ve bugünkü krizlerle benzerliği

by Bistgündem
Mayıs 10, 2025
0
325
SHARES
2.5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

1700’lü yılların başında İngiltere’de yaşanan Güney Deniz Balonu, sadece tarihin ilk büyük borsa krizi olmakla kalmayıp, modern ekonominin kırılganlıklarına ışık tutan en çarpıcı olaylardan biri olarak hatırlanır. Britanya’nın, Güney Amerika ile ticaret yetkisini elinde bulunduran The South Sea Company (Güney Denizi Şirketi), İspanya Veraset Savaşı sonrası İngiltere’nin İspanya’ya olan devasa borcunu üstlenmesiyle birlikte yatırımcıların hayal gücünü adeta ateşlemişti. Bu iş bir anda Güney Denizi Şirketi’ni bir tekel haline getirince, şirketin borsa hisseleri de beklentilerle yükseldikçe yükseldi.

BORSA BALONU

Dönemin yatırımcıları gözden kaçırmış olsa da, şirketin vaat ettiği devasa karların arkasında elle tutulur bir ekonomik dayanak yoktu. Yani Güney Amerika’daki engeller, siyasi istikrarsızlık ve İspanya ile süregelen ticari sürtüşmeler, aslında şirketin büyük getiri potansiyelini baştan sınırlandırıyordu. Buna rağmen, şirketin yöneticileri hisse fiyatlarını yukarı çekmek için piyasa manipülasyonlarına başvurdu; kulislerde dönen bu söylentiler de balonu daha da şişirdi.

NEWTON DA PARA KAYBETTİ

Yükselen hisseler, o dönemde olduğu gibi, bugün dahi borsa dünyasında pek çok kişiye servet kazandırsa da çok daha fazlasını derin kayıplara sürükler. Elbette bu büyük mağdurlar arasında Isaac Newton gibi ünlü figürler de vardı. Newton’un sözü meşhurdur: “Yıldızların hareketini hesaplayabilirim ama insanların çılgınlığını asla.” Bu söz, finansal balonların insan psikolojisinden beslendiğini gösteren en güzel örnektir.

Balon yaz ortasında zirveye ulaştığında, şirketin gerçek gelirleri hayalleri karşılamaktan çok uzaktı. Sonbahara geldiğimizde ise, yatırımcılar arasında artan güvensizlik kitlesel bir paniğe dönüştü ve hisseler birkaç hafta içinde 1000 sterlinden 100 sterlinin altına indi. Bu çöküş, yalnızca kişisel servetlerin değil, Britanya mali sisteminin de sarsılmasına neden oldu. Olay sonrası, borsa işlemleri ve finansal piyasalar ilk kez ciddi şekilde düzenlenmeye başlandı.

BUGÜNKÜ KRİZLER ARASINDAKİ BENZERLİK

Tarihten günümüze baktığımızda, Güney Deniz Balonu ile günümüz finansal krizleri arasında birçok benzerlik görmek mümkün. 2000’ler başında yaşanan dot-com balonu ya da 2008 küresel mortgage krizi de benzer dinamiklere sahipti: Gerçekçi olmayan beklentiler, hisse senedi fiyatlarının fahiş şekilde yükselmesi, kitle psikolojisinin baskısı ve sonuçta gelen toplu çöküş. Her seferinde tüm uyarılara rağmen “bu sefer farklı” denildi, fakat tarihin döngüsel yapısı yine kazandı.
Güney Deniz Balonu hem yatırım dünyasının hem de ekonomik rasyonelliğin sınırlarını zorlayan, insan psikolojisindeki açgözlülük ve korkunun piyasalar üzerindeki etkisini gözler önüne seren evrensel bir ders niteliğinde. Bugün de teknolojinin ve iletişimin hızlandığı çağımızda, spekülasyonun şekli değişmiş olsa da temelde insani zaaflar ve beklentiler değişmiyor. Akılcı ve uzun vadeli yatırımın, geçmişin acı tecrübelerinden öğrenerek mümkün olacağı unutulmamalı.

Previous Post

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Terörsüz Türkiye’yi hep birlikte inşa ediyoruz

Next Post

Dağlıoğlu: Hedef daha çok uluslararası doğrudan yatırım projesi

Bistgündem

Bistgündem

Next Post
Dağlıoğlu: Hedef daha çok uluslararası doğrudan yatırım projesi

Dağlıoğlu: Hedef daha çok uluslararası doğrudan yatırım projesi

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Twitter

Kategoriler

  • Analizler
  • Anasayfa
  • Basketbol
  • Borsa
  • Borsa Haberleri
  • Borsa Şirketleri
  • Borsa Terimleri
  • Diğer
  • Döviz
  • Döviz Haberleri
  • Eğlence
  • Ekonomi
  • Ekonomi Haberleri
  • Emtia Haberleri
  • Finans
  • Futbol
  • Gezi
  • Global
  • Gündem
  • Haberler
  • Halka Arz
  • Hisse Senedi
  • Kripto Haberleri
  • MAGAZİN
  • MANŞET
  • Moda
  • Piyasalar
  • Sağlık
  • SANAT
  • Şirketler
  • Siyaset ve İş İnsanları
  • SPOR
  • Teknoloji
  • Tv & Sinema
  • Voleybol
  • Yaşam

Global Media Yayın Platformları A.Ş. Global Media Yayın Platformları A.Ş. Global Media Yayın Platformları A.Ş.

Kategoriler

  • Analizler
  • Anasayfa
  • Basketbol
  • Borsa
  • Borsa Haberleri
  • Borsa Şirketleri
  • Borsa Terimleri
  • Diğer
  • Döviz
  • Döviz Haberleri
  • Eğlence
  • Ekonomi
  • Ekonomi Haberleri
  • Emtia Haberleri
  • Finans
  • Futbol
  • Gezi
  • Global
  • Gündem
  • Haberler
  • Halka Arz
  • Hisse Senedi
  • Kripto Haberleri
  • MAGAZİN
  • MANŞET
  • Moda
  • Piyasalar
  • Sağlık
  • SANAT
  • Şirketler
  • Siyaset ve İş İnsanları
  • SPOR
  • Teknoloji
  • Tv & Sinema
  • Voleybol
  • Yaşam

Sayfalar

  • ABD borsaları yükselişle kapandı
  • ABD-İran gerilimi yeniden tırmanıyor
  • Anasayfa
  • Arda Turan İspanya’da ‘vergi yüzsüzleri’ listesine girdi
  • Avrupa borsaları haftanın son gününü kazançla kapadı
  • Bakan Yumaklı açıkladı: Bir günde 67 yangın!
  • BIST 100 haftalık bazda yüzde 2,19 değer kazandı
  • BİST’ten haftanın son gününde bir hisseye tedbir
  • Borsaya yabancı akını! Haziranda rekor giriş
  • Çalışan ve Stajyer Aydınlatma Metni
  • Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan çiftçilere müjde yağmuru
  • Dursun Özbek’ten Osimhen açıklaması!
  • DYO Boya’dan grev açıklaması: Yüzde 97 zam teklif ettik
  • Gizlilik ve Çerez Politikaları
  • İnternet Sitesi Üye ve Ziyaretçi Aydınlatma Metni
  • İşte BİST-100’ün hisse hisse haftalık performansı
  • KARDEMİR’den iki yeni yatırım
  • Kripto para işlemlerine yeni güvenlik önlemleri
  • Künye
  • Müşteri Adayı Kişisel Verilerinin İşletmesine İlişkin Aydınlatma Metni
  • S&P 500 ile Nasdaq endeksleri zirveyi gördü
  • Şimşek: Tarıma 706 milyar TL, enerjiye dev sübvansiyon
  • Sıcaklıklar 40 dereceyi aştı! Ormanlar alev alev
  • SPK bazı tedbir ve uygulamaların süresini uzattı
  • Türk Kara Kuvvetleri 2 bin 234 yaşında
  • Wall Street ve emlak sektöründe Müslüman başkan paniği
  • Ziyaretçi Aydınlatma Metni

© 2023 Global Media Yayın Platformları A.Ş. 

No Result
View All Result
  • ABD borsaları yükselişle kapandı
  • ABD-İran gerilimi yeniden tırmanıyor
  • Anasayfa
  • Arda Turan İspanya’da ‘vergi yüzsüzleri’ listesine girdi
  • Avrupa borsaları haftanın son gününü kazançla kapadı
  • Bakan Yumaklı açıkladı: Bir günde 67 yangın!
  • BIST 100 haftalık bazda yüzde 2,19 değer kazandı
  • BİST’ten haftanın son gününde bir hisseye tedbir
  • Borsaya yabancı akını! Haziranda rekor giriş
  • Çalışan ve Stajyer Aydınlatma Metni
  • Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan çiftçilere müjde yağmuru
  • Dursun Özbek’ten Osimhen açıklaması!
  • DYO Boya’dan grev açıklaması: Yüzde 97 zam teklif ettik
  • Gizlilik ve Çerez Politikaları
  • İnternet Sitesi Üye ve Ziyaretçi Aydınlatma Metni
  • İşte BİST-100’ün hisse hisse haftalık performansı
  • KARDEMİR’den iki yeni yatırım
  • Kripto para işlemlerine yeni güvenlik önlemleri
  • Künye
  • Müşteri Adayı Kişisel Verilerinin İşletmesine İlişkin Aydınlatma Metni
  • S&P 500 ile Nasdaq endeksleri zirveyi gördü
  • Şimşek: Tarıma 706 milyar TL, enerjiye dev sübvansiyon
  • Sıcaklıklar 40 dereceyi aştı! Ormanlar alev alev
  • SPK bazı tedbir ve uygulamaların süresini uzattı
  • Türk Kara Kuvvetleri 2 bin 234 yaşında
  • Wall Street ve emlak sektöründe Müslüman başkan paniği
  • Ziyaretçi Aydınlatma Metni

© 2023 Global Media Yayın Platformları A.Ş.