ABD’nin izlediği korumacı ticaret politikalarının küresel ekonomiler üzerindeki potansiyel etkilerine yönelik endişelerin yanı sıra orta Doğu’da artan jeopolitik tansiyon, piyasalarda yön belirleyen temel unsur olarak öne çıkıyor.
İran ile İsrail arasındaki gerilime ABD’nin de doğrudan müdahale edebileceği yönündeki haber akışı risk algısını daha da yükseltirken, bölgedeki karşılıklı saldırılar enerji arz güvenliğini tehdit ediyor.
Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail-İran gerilimine ilişkin son gelişmeleri değerlendirmek üzere ulusal güvenlik ekibiyle Durum Odası’nda bir araya geldiğini bildirdi. ABD Başkanı, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’den “teslim olmasını” talep ederken İran’a karşı askeri bir saldırı başlatıp başlatmamayı değerlendirdiğini söyledi.
Analistler, özellikle gümrük tarifelerine yönelik belirsizliklerin sürdüğü dönemde petrol fiyatının yükselmesinin, ülke ekonomilerinde enflasyonu hızlandırıcı bir etkiye sebep olabileceğini kaydetti.
Jeopolitik risklerin paralelinde dikkatler Fed’de
Halihazırda küresel çapta yüksek seyreden belirsizlikler ve risk algısının paralelinde ABD Merkez Bankası’nın (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısından çıkacak para politikası kararları ve Fed Başkanı Powell’ın sözlü yönlendirmeleri yatırımcıların odağında bulunuyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in bu akşam politika faizini değişmeyeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Bankanın eylülde yılın ilk faiz indirimine gitme ihtimali yüzde 71’e gerilerken, aralıkta faiz indirimi olasılığı da yüzde 80 oldu.
Makroekonomik veri tarafında ise ABD’de perakende satışlar mayısta yüzde 0,9 ile beklenenden fazla düşüş gösterdi. Ülkede sanayi üretimi de mayısta bir önceki aya göre yüzde 0,2 azaldı. ABD’de ithalat fiyat endeksi mayısta aylık bazda değişim göstermezken, ihracat fiyat endeksi yüzde 0,9 azalış kaydetti.
Gümüş son 13 yılın en yüksek seviyesinde
Yaşanan gelişmeler emtia piyasalarında da sert hareketlere neden oluyor. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi dün yüzde 4,39’a inerken, bugün yüzde 4,40’a yükseldi.
Altının ons fiyatı ise yüzde 0,1 artışla 3 bin 392 dolardan alıcı bulurken, İsrail ile İran arasındaki tansiyonun yükseldiği 13 Haziran’da 76,3 dolar çıkarak şubatta bu yana en yüksek seviyesine ulaşan Brent petrolün varil fiyatı dün önceki kapanışının yüzde 4,9 üzerinde 75,7 dolardan işlem gördü. Brent petrolün varil fiyatı şu sıralarda ise yüzde 0,8 düşüşle 75,1 dolarda bulunuyor.
Gümüşün ons fiyatı, güçlü endüstriyel talep, devam eden arz sıkıntısı ve jeopolitik belirsizlik ortamında yükseldi. Altına alternatif bir yatırım olarak öne çıkan gümüşün ons fiyatı dün 37,2 dolara yükselerek son 13 yılın en yüksek seviyesini test etmesinin ardından şu sıralarda 37,3 dolardan işlem görüyor.
Dün yüzde 0,6 artışla 98,8 seviyesinden günü tamamlayan dolar endeksi, şu sıralarda önceki kapanışının hemen altında seyrediyor.
Bu gelişmelerle dün New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 0,84, Nasdaq endeksi yüzde 0,91, Dow Jones endeksi yüzde 0,7 değer kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar ise yeni güne ise pozitif seyirle başladı.
AB, Rusya’dan gaz alımını 1 Ocak 2026’dan itibaren sona erdirecek
Avrupa borsalarında dün satıcılı bir seyir öne çıkarken, Orta Doğu’da artan gerilimler ve enerji arzına ilişkin endişelerin bölge pay piyasaları üzerinde satış baskısı oluşturuyor. Bunun yanında Fed’in para politikası kararları ve Euro Bölgesi ile İngiltere’de açıklanacak enflasyon verileri yatırımcılar tarafından takip edilecek önemli ekonomi başlıklarını oluşturdu.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyesi ve Fransa Merkez Bankası Başkanı Francois Villeroy, İsrail-İran hava saldırıları sonrası ECB’nin faiz oranı politikasında daha da çevik olması gerektiğini söyledi.
Villeroy, ECB’nin bu ay faiz oranlarını yüzde 2’ye indirdikten sonra şu anda iyi bir konumda olduğunu belirtirken, Orta Doğu’daki çatışmanın petrol fiyatlarını şimdiden keskin bir şekilde yukarı ittiği göz önüne alındığında artan belirsizliğe dikkati çekti.
Öte yandan Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Rusya’dan gaz ve petrol ithalatını kademeli şekilde bitirecek bir yasa teklifi hazırladı. Teklife göre, üye ülkelerde Rusya kaynaklı olan boru hattı gazı ve LNG, aşamalı olarak kullanımdan kaldırılacak.
Üye ülkeler, Rusya’dan doğal gaz ve petrol ithalatını sonlandıracak önlemleri ve adımları içeren planlar hazırlayacak. İthalat yasağı kapsamında, yeni sözleşmelerle Rusya’dan gaz alımı 1 Ocak 2026’dan itibaren sona erecek.
17 Haziran 2025’ten önce imzalanan kısa vadeli sözleşmeler kapsamındaki gaz ithalatı 17 Haziran 2026’ya kadar devam edecek. Denize kıyısı bulunmayan ülkelere yönelik olan ve uzun vadeli sözleşmelere bağlı olarak yapılan boru hattı gaz teslimatlarına 2027 sonuna kadar izin verilecek.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,46, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,76, Almanya’da DAX 40 yüzde 1,12 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,36 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif başladı.
Asya borsaları karışık seyrediyor
Asya tarafında karışık bir seyir öne çıkarken, Japonya’da açıklanan dış ticaret verilerine göre, ülkede mayıs ayı dış ticaret dengesi 637,6 milyar yen (yaklaşık 4,4 milyar dolar) ile tahminlerin altında açık verdi. Söz konusu ayda ülkenin ihracatı yıllık bazda yüzde 1,7, ithalatı da yüzde 7,7 azaldı.
Ülkede, nisan ayı yıllık çekirdek makine siparişleri ise aylık bazda yüzde 9,1 azalırken, yıllık olarak ise yüzde 6,6 artış gösterdi. Makroekonomik verilerin yanı sıra tarife haberleri de yakından takip ediliyor. Japonya Başbakanı Ishiba Shigeru, ABD ile gümrük vergisi görüşmelerinde anlaşmazlıkların sürdüğünü söyledi.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 yükselirken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 düştü.
Yurt içinde veri gündemi sakin
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,11 değer kaybederek 9.339,59 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 1 altında 10.372,00 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün yüzde 0,4 yükselişle 39,4970’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 39,5270’ten işlem görüyor.
Analistler, bugün Fed’in faiz kararı başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 seviyelerinin destek, 9.400 ve 9.500 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 İngiltere, mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi
10.00 Türkiye, nisan ayı özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu
11.30 İngiltere, nisan ayı yıllık konut fiyat endeksi
12.00 Euro Bölgesi, mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi
14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
15.30 ABD, mayıs ayı konut başlangıçları
15.30 ABD, mayıs ayı inşaat izinleri
21.00 ABD, Fed’in faiz kararı
21.30 ABD, Fed Başkanı Powell’ın konuşması
